صلاحیت نظارتی دیوان عالی کشور در حقوق ایران و حقوق فرانسه

چکیده: وضع هر قانونی به منظور اجرایی ساختن آن است. حکومت ها ساز و کارهایی برای اعمال دقیق قوانین تعریف می کنند. حسن اجرای قوانین در حوزه قضایی و در آراء محاکم اهمیت بیشتری دارد. به همین منظور در کشور ما نیز همچون بسیاری از کشورها، دیوانعالی کشور جهت حسن اجرای قوانین ایجاد شده است. به منظور درک بهتر نظارت بر آراء محاکم، با بررسی سابقه چنین سازمانی، انگیزه از وضع آن را دقیق تر خواهیم شناخت. پس از درک اهداف و غایات همیشگی از ایجاد چنین نهادی، تشریح و توصیف دیوان عالی کشور فرانسه به عنوان یک الگوی مشابه قدیمی تر، قوت ها و ضعف های چنین سازمانی در شرایط مشابه بررسی می شود. مضافاً از این رهگذر می توان به التهابات قانونگذاری و یا هیجانات قانونگذار در دوره های مختلف به منظور ایجاد نظارت جامع و فراگیر و بدون اطاله دادرسی و با حداکثر توان کارشناسی و تخصص پی برد. شناخت جایگاه سابق و فعلی دیوان عالی کشور در سازمان قضایی فرانسه به فهم دقیقتر معایب نظارت بر آراء در کشورمان کمک می نماید. به همین دلیل بلافاصله سازمان قضایی دیوان عالی کشورمان و عملکرد آن مورد مداقه قرار گرفت تا به این ترتیب امکان مقایسه فراهم شود. پس از آن است که معنای دقیق نظارت بر حسن اجرای قوانین، جایگاه دیوان عالی کشور در عملیاتی ساختن چنین کنترلی، واکاوی اجزاء سازمان دیوان عالی کشور، نقش دیوان عالی کشور در ایجاد وحدت رویه قضایی و عملکرد شعب و هیئات دیوان عالی کشور مشخص می شود. نهایتاً پس از شفاف سازی اشکالات چنین نظارتی در کشورمان، راهکارهایی جهت بهبود فعالیت این نهاد، ارائه می شود. کلیدواژگان: فرجام خواهی، دادسرای دیوان عالی کشور، دیوان عالی تمییز، وحدت رویه قضایی، رای وحدت رویه، رای اصراری، حسن اجرای قوانین، مستشار، نظارت، هیئت عمومی اصراری، نظارت حکمی (شکلی).